Kinsa kita
Ang Commission on Human Rights (CHR) maoy usa ka independenteng National Human Rights Institution (NHRI) nga gimugna ubos sa 1987 Philippine Constitution, nga gitukod niadtong 05 Mayo 1987 pinaagi sa Executive Order No. 163.
Ang Komisyon gimanduan sa pagpahigayon og mga imbestigasyon sa mga paglapas sa tawhanong katungod batok sa mga marginalized ug huyang nga mga sektor sa katilingban, nga naglambigit sa sibil ug politikanhong mga katungod.
Ang CHR usa ka “A” nga akreditado nga NHRI, nga hingpit nga nagsunod sa Paris Principles nga gisagop sa United Nations General Assembly niadtong 1995. Isip usa ka NHRI, ang Komisyon misuporta sa unom ka sukaranang mga kinaiya — independence, pluralism, halapad nga mandato, transparency, accessibility, ug operational efficiency.
Ang Komisyon mipasalig sa paghatud sa paspas, matubag, dali ma-access, ug maayo kaayo nga serbisyo publiko alang sa pagpanalipod ug pagpasiugda sa tawhanong katungod subay sa unibersal nga mga prinsipyo ug sumbanan sa tawhanong katungod.
Kasaysayan
Gimugna ang CHR isip tubag sa mga kabangis nga nahimo panahon sa Martial Law. Sa dihang gimugna ang 1987 Philippine Constitution, ang Artikulo XIII sa Social Justice and Human Rights tin-aw nga naghubit sa pagmugna sa Komisyon.
“Niini gimugna ang usa ka independenteng opisina nga gitawag og The Commission on Human Rights…
(aron) imbestigahan, sa iyang kaugalingon o sa reklamo sa bisan unsang partido, ang tanan nga mga porma sa paglapas sa tawhanong katungod nga naglambigit sa sibil ug politikal nga mga katungod …”
(Sec. 17-18, Art. XIII, Konstitusyon sa Pilipinas)
“Ako, si Corazon C. Aquino, Presidente sa Pilipinas… pinaagi niini (nagpahayag) sa Commission on Human Rights nga gihatag ubos sa Artikulo XIII sa 1987 Constitution nga anaa na karon…”
(Executive Order No. 163)
Ang 1987 Philippine Constitution nag-una nga naghatag ug mandato sa CHR sa pagpanalipod ug pagpalambo sa mga katungod ug dignidad sa matag tawo sa nasud. Gipabilhan sa Estado ang dignidad sa matag tawo ug gigarantiyahan ang hingpit nga pagtahod sa tawhanong katungod.
(Sec. 11, Art. II, Konstitusyon sa Pilipinas)
Ang Kongreso kinahanglang maghatag ug pinakataas nga prayoridad sa paghimo ug mga lakang nga manalipod ug makapauswag sa katungod sa tanang katawhan sa tawhanong dignidad, makunhuran ang sosyal, ekonomikanhon ug politikanhong pagkadili managsama, ug tangtangon ang mga kultural nga dili managsama pinaagi sa patas nga pagsabwag sa bahandi ug politikanhong gahum alang sa kaayohan sa kadaghanan.
(Sec. 1, Art. XIII, Konstitusyon sa Pilipinas)
Mga gimbuhaton sa CHR
Ubos sa Seksyon 18, Artikulo XIII sa Konstitusyon sa 1987, ang Komisyon sa Tawhanong Katungod adunay mosunod nga mga gahum ug mga gimbuhaton:
- Pag-imbestiga, sa kaugalingon o sa reklamo sa bisan unsang partido, ang tanan nga mga porma sa paglapas sa tawhanong katungod nga naglambigit sa mga katungod sa sibil ug politika;
- Pag-adopt sa iyang operational guidelines ug rules of procedure, ug hisgotan ang pagtamay sa mga paglapas niini subay sa Rules of Court;
- Paghatag ug tukma nga legal nga mga lakang alang sa pagpanalipod sa tawhanong katungod sa tanang tawo sulod sa Pilipinas, ingon man sa mga Pilipino nga nagpuyo sa gawas sa nasud, ug paghatag og mga preventive measures ug legal nga mga serbisyo sa pagtabang sa mga kabus kansang tawhanong katungod nalapas o nagkinahanglan og proteksyon;
- Gamita ang mga gahum sa pagbisita sa mga prisohan, prisohan, o pasilidad sa detensyon;
- Pagtukod og usa ka padayon nga programa sa panukiduki, edukasyon, ug impormasyon aron mapalambo ang pagtahud sa pagkalabaw sa tawhanong katungod;
- Irekomenda sa Kongreso ang epektibong mga lakang sa pagpasiugda sa tawhanong katungod ug paghatag og bayad sa mga biktima sa paglapas sa tawhanong katungod, o sa ilang mga pamilya;
- Pag-monitor sa pagtuman sa Gobyerno sa Pilipinas sa obligasyon sa internasyonal nga tratado sa tawhanong katungod;
- Ihatag ang imyunidad gikan sa prosekusyon sa bisan kinsang tawo kansang testimonya o kansang pagpanag-iya sa mga dokumento o uban pang ebidensya gikinahanglan o sayon aron mahibal-an ang kamatuoran sa bisan unsang imbestigasyon nga gihimo niini o ubos sa awtoridad niini;
- Paghangyo sa Tabang sa bisan unsang departamento, bureau, opisina, o ahensya sa pagbuhat sa mga gimbuhaton niini;
- Pagtudlo sa mga opisyal ug empleyado niini subay sa balaod; ug
- Buhata ang ubang mga katungdanan ug mga gimbuhaton nga mahimong gihatag sa balaod.
Mantra
CHR sa tanan: Naglilingkod bisan kinsa ka
Panan-awon
Usa ka katilingban diin ang tawhanong katungod ug sukaranang mga kagawasan hingpit nga gitagamtam sa tanan ug gitahud, gipanalipdan, ug gituman.
Misyon
Ang Komisyon sa Tawhanong Katungod sa Pilipinas manalipod ug magpasiugda sa tawhanong katungod sa tanan; pugngan ang mga pag-abuso sa tawhanong katungod; ug pagmonitor ug pagtambag sa pagsunod sa Pilipinas sa iyang obligasyon sa internasyonal nga tratado, pinaagi sa hiniusang paningkamot uban sa gobyerno ug sa katawhan.
Patakaran sa Kalidad
Kami, ang Komisyon sa Tawhanong Katungod, mipasalig sa paghatag dayon, dali, dali, matubag, ug maayo kaayo nga serbisyo publiko uyon sa among mga mando sa Konstitusyon ug unibersal nga mga sumbanan sa tawhanong katungod ug padayon nga pauswagon ang among Sistema sa Pagdumala sa Kalidad aron matubag ang mga kinahanglanon sa among mga kliyente ug stakeholder.