Tungkol sa Komisyon
Ang Commission on Human Rights (CHR) ay isang independiyenteng National Human Rights Institution (NHRI) na nilikha sa ilalim ng 1987 Philippine Constitution, na itinatag noong 05 May 1987 sa bisa ng Executive Order No. 163.
Inutusan ang Komisyon na magsagawa ng mga pagsisiyasat sa mga paglabag sa karapatang pantao laban sa mga marginalized at bulnerable na sektor ng lipunan, na kinasasangkutan ng mga karapatang sibil at pampulitika.
Ang CHR ay isang “A” na kinikilalang NHRI, ganap na sumusunod sa Paris Principles na pinagtibay ng United Nations General Assembly noong 1995. Bilang isang NHRI, itinataguyod ng Komisyon ang anim na pangunahing katangian — kasarinlan, pluralismo, malawak na mandato, transparency, accessibility, at kahusayan sa pagpapatakbo.
Ang Komisyon ay nangangako na maghatid ng maagap, tumutugon, naa-access, at mahusay na serbisyo publiko para sa proteksyon at pagtataguyod ng mga karapatang pantao alinsunod sa mga pangkalahatang prinsipyo at pamantayan ng karapatang pantao.
MALACAÑANG
MAYNILA
NG PRESIDENTE NG PILIPINAS
EXECUTIVE ORDER NO. 163
PAGDEDEKLARA NG BISA NG PAGLIKHA NG KOMISYON SA KARAPATAN NG PANTAO NA IBINIGAY PARA SA 1987 CONSTITUTION, NAGBIBIGAY NG MGA GABAY PARA SA OPERASYON NITO, AT PARA SA IBANG LAYUNIN.
SAPAGKAT, ang 1987 Constitution ay pinagtibay ng mga tao;
SAPAGKAT, ang 1987 Constitution ay lumikha ng isang independiyenteng tanggapan na tinatawag na Commission on Human Rights; at
SAPAGKAT, may agarang pangangailangan na buuin ang Komisyon sa Mga Karapatang Pantao upang bigyang-bisa ang patakaran ng Estado na "pinahalagahan ng Estado ang dignidad ng bawat tao at ginagarantiyahan ang buong paggalang sa mga karapatang pantao."
NGAYON, KAYA, ako, si CORAZON C. AQUINO, Pangulo ng Pilipinas, sa bisa ng mga kapangyarihang ipinagkaloob sa akin ng Saligang Batas, ay nag-uutos:
SEKSYON 1. Ang Komisyon sa Mga Karapatang Pantao ayon sa itinatadhana sa ilalim ng Artikulo XIII ng 1987 Konstitusyon ay ipinapahayag na umiiral na ngayon.
SEKSYON 2. (a) Ang Komisyon sa Mga Karapatang Pantao ay dapat bubuuin ng isang Tagapangulo at apat na Miyembro na dapat ay likas na ipinanganak na mamamayan ng Pilipinas at, sa oras ng kanilang paghirang, hindi bababa sa tatlumpu't limang taong gulang at hindi dapat naging mga kandidato para sa anumang elektibong posisyon sa mga halalan kaagad bago ang kanilang paghirang. Gayunpaman, ang mayorya nito ay dapat na mga miyembro ng Philippine Bar.
(b) Ang Tagapangulo at ang mga Miyembro ng Komisyon sa Mga Karapatang Pantao ay hindi dapat, sa panahon ng kanilang panunungkulan, na humawak ng anumang iba pang katungkulan o trabaho. Ni hindi sila dapat makisali sa pagsasagawa ng anumang propesyon o sa aktibong pamamahala o kontrol ng anumang negosyo na sa anumang paraan ay maaapektuhan ng mga tungkulin ng kanilang opisina, at hindi rin dapat interesado sa pananalapi, direkta o hindi direktang, sa anumang kontrata sa, o sa anumang prangkisa o pribilehiyo na ipinagkaloob ng gobyerno, alinman sa mga subdibisyon, ahensya, o instrumentalidad nito, kabilang ang mga korporasyong pagmamay-ari o kontrolado ng gobyerno.
(c) Ang Tagapangulo at ang mga Miyembro ng Komisyon sa Mga Karapatang Pantao ay hihirangin ng Pangulo sa loob ng pitong taon nang walang muling paghirang. Ang paghirang sa anumang bakante ay para lamang sa hindi pa natatapos na termino ng nauna.
(d) Ang Tagapangulo at ang mga Miyembro ng Komisyon sa Mga Karapatang Pantao ay tatanggap ng kaparehong suweldo gaya ng mga Tagapangulo at Mga Miyembro, ayon sa pagkakabanggit, ng mga Komisyong Konstitusyonal, na hindi dapat bawasan sa panahon ng kanilang panunungkulan.
SEKSYON 3. Ang Komisyon ng mga Karapatang Pantao ay dapat magkaroon ng mga sumusunod na kapangyarihan at tungkulin:
(1) Mag-imbestiga, sa sarili o sa reklamo ng alinmang partido, lahat ng anyo ng mga paglabag sa karapatang pantao na kinasasangkutan ng mga karapatang sibil at pampulitika;
(2) Pagtibayin ang mga patnubay sa pagpapatakbo nito at mga tuntunin ng pamamaraan, at banggitin ang paghamak sa mga paglabag nito alinsunod sa Mga Panuntunan ng Hukuman.
(3) Magbigay ng naaangkop na mga legal na hakbang para sa proteksyon ng mga karapatang pantao ng lahat ng tao sa loob ng Pilipinas, gayundin ng mga Pilipinong naninirahan sa ibang bansa, at magbigay ng mga hakbang sa pag-iwas at mga serbisyo ng legal na tulong sa mga kapus-palad na ang mga karapatang pantao ay nilabag o nangangailangan ng proteksyon;
(4) Magsagawa ng mga kapangyarihang bumibisita sa mga kulungan, kulungan, o mga pasilidad ng detensyon;
(5) Magtatag ng isang patuloy na programa ng pananaliksik, edukasyon, at impormasyon upang pahusayin ang paggalang sa pangunahing mga karapatang pantao;
(6) Magrekomenda sa Kongreso ng mga epektibong hakbang upang itaguyod ang mga karapatang pantao at magbigay ng kabayaran sa mga biktima ng mga paglabag sa karapatang pantao, o kanilang mga pamilya;
(7) Subaybayan ang pagsunod ng Pamahalaan ng Pilipinas sa mga obligasyon sa internasyonal na kasunduan sa mga karapatang pantao;
(8) Magbigay ng immunity mula sa pag-uusig sa sinumang tao na ang testimonya o ang pagkakaroon ng mga dokumento o iba pang ebidensya ay kinakailangan o maginhawa upang matukoy ang katotohanan sa anumang pagsisiyasat na isinagawa nito o sa ilalim ng awtoridad nito;
(9) Humiling ng tulong ng anumang departamento, kawanihan, opisina, o ahensya sa pagganap ng mga tungkulin nito;
(10) Magtalaga ng mga opisyal at empleyado nito alinsunod sa batas; at
(11) Gawin ang iba pang mga tungkulin at tungkulin na maaaring itadhana ng batas.
SEKSYON 4. Ang Presidential Committee on Human Rights, na nilikha sa ilalim ng Executive Order No. 8 na may petsang Marso 18, 1986, bilang binago, ay inalis dito. Ang Komisyon sa mga Karapatang Pantao ay dapat magsagawa ng mga naturang tungkulin at kapangyarihan ng Komite ng Pangulo sa mga Karapatang Pantao sa ilalim ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 8, gaya ng binago, na hindi naaayon sa mga probisyon ng 1987 Konstitusyon.
Ang mga hindi nagastos na laang-gugulin ng Presidential Committee on Human Rights ay inililipat sa Commission on Human Rights. Ang lahat ng ari-arian, talaan, kagamitan, gusali, pasilidad at iba pang mga ari-arian ng Presidential Committee on Human Rights ay dapat ilipat sa Commission on Human Rights.
Maaaring panatilihin ng Commission on Human Rights ang mga tauhan ng Presidential Committee on Human Rights na maaaring kinakailangan sa pagtupad ng mga kapangyarihan at tungkulin nito. Ang sinumang pampublikong opisyal o empleyado na humiwalay sa serbisyo bilang resulta ng pag-aalis ng Presidential Committee on Human Rights na isinagawa sa ilalim ng Executive Order na ito ay makakatanggap ng mga benepisyo kung saan sila ay maaaring maging karapat-dapat sa ilalim ng mga umiiral na batas, tuntunin at regulasyon.
SEKSYON 5. Ang mga inaprubahang taunang paglalaan ng Komisyon sa Mga Karapatang Pantao ay dapat awtomatiko at regular na ilalabas.
SEKSYON 6. Lahat ng batas, kautusan, pagpapalabas, tuntunin at regulasyon o mga bahagi nito na hindi naaayon sa Executive Order na ito ay pinawawalang-bisa o binago nang naaayon.
SEKSYON 7. Ang Kautusang Tagapagpaganap na ito ay magkakabisa kaagad.
Ginawa sa Lungsod ng Maynila, ngayong ika-5 ng Mayo, sa taon ng Ating Panginoon, labing siyam na raan at walumpu't pito.
(Sgd.) CORAZON C. AQUINO
Presidente ng Pilipinas
Sa pamamagitan ng Pangulo:
(Sgd.) JOKER P. ARROYO
Kalihim Tagapagpaganap
Pinagmulan: Presidential Management Staff
Tanggapan ng Pangulo ng Pilipinas. (1987). [Executive Order Nos. : 1 – 170]. Manila : Presidential Management Staff.
KASAYSAYAN
Ang CHR ay nilikha bilang tugon sa mga kalupitan na ginawa noong Martial Law. Nang mabalangkas ang 1987 Konstitusyon ng Pilipinas, malinaw na tinukoy ng Artikulo XIII sa Social Justice and Human Rights ang paglikha ng Komisyon.
“Sa pamamagitan nito ay nilikha ang isang independiyenteng tanggapan na tinatawag na The Commission on Human Rights…
(upang) imbestigahan, sa sarili o sa reklamo ng alinmang partido, ang lahat ng anyo ng mga paglabag sa karapatang pantao na kinasasangkutan ng mga karapatang sibil at pampulitika …”
(Sec. 17-18, Art. XIII, Konstitusyon ng Pilipinas)
“Ako, si Corazon C. Aquino, Pangulo ng Pilipinas… sa pamamagitan nito ay (nagdedeklara) na umiiral na ngayon ang Komisyon sa Mga Karapatang Pantao gaya ng itinatadhana sa ilalim ng Artikulo XIII ng 1987 Constitution…”
(Executive Order No. 163)
Ang 1987 Philippine Constitution ay pangunahing nagbigay sa CHR ng mandato na protektahan at itaguyod ang mga karapatan at dignidad ng bawat tao sa bansa. Pinahahalagahan ng Estado ang dignidad ng bawat tao at ginagarantiyahan ang buong paggalang sa mga karapatang pantao.
(Sec. 11, Art. II, Konstitusyon ng Pilipinas)
Ang Kongreso ay dapat magbigay ng pinakamataas na priyoridad sa pagsasabatas ng mga hakbang na nagpoprotekta at nagpapataas ng karapatan ng lahat ng mga tao sa dignidad ng tao, bawasan ang mga hindi pagkakapantay-pantay sa lipunan, ekonomiya at pampulitika, at alisin ang mga hindi pagkakapantay-pantay sa kultura sa pamamagitan ng pantay na pagsasabog ng kayamanan at kapangyarihang pampulitika para sa kabutihang panlahat.
(Sec. 1, Art. XIII, Konstitusyon ng Pilipinas)
PANANAW
Isang makatarungan at makataong lipunan ng Pilipinas ng mga taong pantay-pantay sa pagkakataon, namumuhay ng marangal, at walang hanggang mapagbantay laban sa mga pang-aabuso at pang-aapi
MISYON
Bilang konsensya ng gobyerno at ng mamamayan, hinahanap natin ang katotohanan sa mga isyu ng karapatang pantao. Bilang beacon ng katotohanan, ipinababatid natin sa mga tao ang kanilang mga karapatan, at ginagabayan ang gobyerno at lipunan tungo sa mga pagkilos na gumagalang sa karapatan ng lahat, partikular na ang mga hindi kayang ipagtanggol ang kanilang sarili — ang mga mahihirap, marginalized, at mahina.
PAHAYAG NG LAYUNIN
Upang maging pangunahing mover sa pagpapalakas ng paggalang, pag-unawa, at pagsasabuhay ng mga karapatang pantao bilang mahalagang pundasyon ng kapayapaan, pagkakaisa, at pagbuo ng bansa.
MANTRA
CHR: Dignidad ng lahat
SA SERBISYO NG SAMBAYANANG PILIPINO
Pinaglilingkuran ng CHR ang lahat ng tao sa Pilipinas, gayundin ang mga Filipino sa ibang bansa. Nagbibigay ito ng mga serbisyo sa parehong mga may hawak ng karapatan, o sa mga mahihinang sektor na pangunahing mga kliyente ng Komisyon, gayundin sa mga may tungkulin, o pulis, militar, at iba pang mga taong may awtoridad.
Lalo na, inuuna ng CHR ang mga sumusunod na may hawak ng karapatan:
- Babae
- Mga bata
- Kabataan
- Mga Taong Pinagkaitan ng Kalayaan
- Mga Katutubo
- Mga Manggagawa (Domestic at Migrant na Manggagawa)
- Mga Panloob na Lumikas
- Mga Taong Nabubuhay sa Kahirapan
- Mga taong may Kapansanan
- Mga Senior Citizen
- Mga taong may Diverse Sexual Orientation, Gender Identity, at Gender Expression (SOGIE)
- Iba pang mga marginalized na grupo
Nagsusumikap din ang Komisyon na bumuo at palakasin ang mga kakayahan ng mga may tungkulin kabilang ang, ngunit hindi limitado sa, mga frontline service provider; mga gumagawa ng desisyon at patakaran; at mga aktor sa sektor ng seguridad at sistema ng hustisya.
Ito ay gumagana sa pakikipagtulungan sa lahat ng pambansang ahensya ng pamahalaan; mga independiyenteng komisyon sa konstitusyon; mga yunit ng lokal na pamahalaan; mga korporasyong pag-aari at kontrolado ng pamahalaan; mga institusyong pang-edukasyon; at mga grupo ng lipunang sibil.
Nakikipag-ugnayan ang CHR sa mga lokal at internasyonal na komunidad para sa proteksyon at pagtataguyod ng mga karapatang pantao.
MGA SERBISYONG PROTEKSYON SA KARAPATANG PANTAO
- Dokumentasyon at pamamahala ng mga reklamo ng mga paglabag sa karapatang pantao
- Pagsubaybay sa mga kondisyon ng karapatang pantao sa mga pasilidad ng detensyon at mga penal rehabilitation center
- Mga probisyon ng mga independiyenteng serbisyo ng forensics at medico-legal na serbisyo bilang tulong sa pagsisiyasat
MGA SERBISYONG PAG-PROMOTE NG KARAPATAN NG TAO
- Ang patuloy na pag-unlad ng mga programa sa edukasyon at pagsasanay ng mga tao na nakabatay sa kliyente at paghahatid ng proyektong edukasyon at pagsasanay na nakabatay sa kliyente para sa mga priyoridad na sektor
- Mga kampanya sa pagtataguyod ng karapatang pantao
- Pananaliksik, dokumentasyon, at mga publikasyon
MGA SERBISYO NG PAYO SA PATAKARAN NG PANTAO
- Pag-iisyu ng mga payo sa karapatang pantao, mga posisyong papel, pahayag, at komento sa mga umiiral at iminungkahing batas, mga lokal na ordinansa, at mga programa, at mga gawi ng mga katawan ng pamahalaan
- Pagbubuo ng mga alituntunin sa patakaran, pagpapatupad ng mga tuntunin at regulasyon sa mga bago at/o espesyal na batas sa karapatang pantao
- Mga independiyenteng ulat sa pagpapatupad ng pamahalaan ng mga probisyon ng kasunduan sa Human Rights
SPECIALIZED/THEMATIC HUMAN RIGHTS PROGRAM
- Sentro ng Mga Karapatan ng Bata
- Center for Gender Equality at Women's Human Rights
- Center for Economic, Social, and Cultural Rights
- Center for Crisis, Conflict, and Humanitarian Protection
KOOPERASYON AT PARTNERSHIP PROGRAM
Ang Komisyon ay naglalayong bumuo ng pakikipagtulungan at mga kaayusan sa kooperatiba, proteksyon at pagtataguyod ng mga karapatang pantao.